Diagnoza „tłuszczowe zwyrodnienie wątroby” zwane prościej stłuszczeniem wątroby jest jedną z najstraszniejszych rzeczy jakie można usłyszeć od weterynarza. Nie musi ona jednak równać się wyrokowi śmierci. Prześledźmy niektóre z przyczyn zachorowań na tę chorobę oraz działania zapobiegające jej występowaniu.

Zdrowa i dobrze funkcjonująca wątroba jest organem niezbędnym do życia. W organizmie ptaka wątroba pełni funkcję dużego filtra, przez który przechodzą i są usuwane toksyny. Jednym z najczęściej występujących problemów jest przedostanie się do wątroby tłuszczów. Niewątpliwie stłuszczenie wątroby jest jednym z najczęstszych zaburzeń metabolicznych występującym u wszystkich papug. Niewykluczone, że istnieje zależność pomiędzy niedoborem niektórych witamin a występowaniem tej choroby.

Jedną z tych witamin może być cholina, której niedobór pozwala na przedostawanie się tłuszczów do wątroby. Cholina (należy do grupy witamin B - przyp. red.) obecna jest we wszystkich żywych komórkach i reguluje przepływ tłuszczów. W wątrobie łączy się z kwasami tłuszczowymi i kwasem fosforowym tworząc lecytynę. Cholina odpowiedzialna jest za produkcję acetylocholiny – jednego z neurotransmiterów. Cholinę można znaleźć we wszystkich tkankach i jest ona niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania nerwów i metabolizmu tłuszczów, chroni przed zahamowaniem wzrostu i otłuszczeniem wątroby.” Witaminy lipotropowe („wpływające na metabolizm tłuszczów poprzez przyspieszanie ich usuwania lub zwiększenie ich depozytu w wątrobie”), których obecność w przypadku stwierdzenia choroby jest najważniejsza to cholina, biotyna i metionina.

Podstawową funkcją choliny jest udział w metabolizmie tłuszczów i ich transporcie z wątroby. Zapobiega ona gromadzeniu się tłuszczu w wątrobie oraz pomaga mu przedostać się do komórek. Poza zmniejszaniem ilości tłuszczów w wątrobie cholina chroni ją także przed węglowodorami chlorowanymi i antybiotykami z grupy tetracyklin. Cholina jest również bardzo ważna ze względu na strukturę nerwów i ich funkcjonowanie w organizmie. Niedobory choliny u ludzi powodują stłuszczenie wątroby oraz inne uszkodzenia wątroby. Produkty bogate w cholinę to żółtka jaj, drożdże piwowarskie, warzywa strączkowe i produkty mączne z niepełnego przemiału.

Biotyna jest substancją rozpuszczalną w wodzie, nie jest gromadzona w organizmie i stanowi część kompleksu witamin z grupy B. Biotyna odgrywa znaczącą rolę w metabolizmie tłuszczów i jest niezbędna do prawidłowego przebiegu tego procesu, a także do metabolizmu protein. Najlepszym źródłem biotyny są orzechy, owoce, drożdże piwowarskie oraz brązowy ryż.

Metionina jest podstawowym aminokwasem. Razem z choliną należy do substancji lipotropowych. Podobnie jak cholina pomaga eliminować substancje tłuszczowe i zapobiega gromadzeniu nadmiaru tłuszczów w wątrobie. "Metionina współdziała z innymi substancjami znajdującymi się w organizmie w celu usunięcia szkodliwych związków (takich jak np. amoniak) obecnych w wątrobie, pęcherzu czy nerkach. Jest także naturalnym czynnikiem chelatujący, który eliminuje z obiegu metale ciężkie. Jest również związkiem lipotropowym zapobiegającym gromadzeniu się nadmiaru tłuszczów i redukującym cholesterol poprzez stymulowanie produkcji lecytyny." Jest jednym z komponentów przyczyniających się do rozpadu tłuszczów i wpływa na poziom glutationu, który odgrywa główną rolę przy usuwaniu toksyn. Wątroba jako organ filtrujący odtruwa organizm, a te związki pozwalają utrzymywać toksyny z dala od komórek. Dobrym źródłem metioniny są jaja, ryby, mięso i mleko. Metionina nie występuje w żywności pochodzenia roślinnego.

W przypadku stwierdzenia stłuszczenia wątroby niezbędne jest zastosowanie odpowiedniej diety. Po pierwsze należy odejść od diety wysokotłuszczowej i wysokoenergetycznej. Ważne jest, aby była ona niskotłuszczowa. Idealnym rozwiązaniem byłoby zastosowanie diety niskotłuszczowej i niskobiałkowej na bazie organicznej jak tylko zostanie stwierdzona choroba. Równocześnie należy zadbać o to, aby ptak miał jak najwięcej ruchu. Należy także współpracować z weterynarzem w celu cofnięcia efektów choroby. W wielu przypadkach dochodzi do zakażeń wtórnych występujących obok stłuszczenia wątroby i podawane lekarstwa nie mogą obciążać wątroby.

Oprócz metody leczenia zaproponowanej przez weterynarza można zastosować leczenie metodami alternatywnymi. Obserwuje się zadowalające efekty przy zastosowaniu dwóch ziół: ostropestu plamistego (Silybum marianum) i mniszka lekarskiego. Są one dostępne w formie płynu w większości dobrych sklepów ze zdrową żywnością. Najlepiej kupować wersję bezalkoholową, jeśli zdecydujemy się na ich podawanie. Aloe Detox to kolejny środek, który można zastosować w przypadku wystąpienia chorób wątroby. Środek ten zawiera nie tylko wyciąg z ostropestu i mniszka lekarskiego, ale także echinaceę, która podnosi odporność organizmu. Pojawiają się doniesienia o poprawie funkcjonowania wątroby po zastosowaniu tego specyfiku. Wszystkie działania powinny być jednak skonsultowane z weterynarzem.

Ostropest plamisty jest ziołem stosowanym od wielu lat w leczeniu chorób wątroby i późniejszych jej uszkodzeniach. Jest on w stanie w taki sposób przekształcić membranę, że staje się ona mocną zaporą dla toksyn próbujących wtargnąć do komórek. Posiada także zdolność ochrony komórek wątroby oraz blokuje wchłanianie toksyn. Ostropest plamisty wspiera prawidłowe funkcjonowanie wątroby i jest silnym inhibitorem w stosunku do tych czynników, które są odpowiedzialne za jej uszkodzenia. Jednym z najbardziej znaczących atrybutów jest zdolność do stymulowania produkcji nowych komórek zastępujących te zniszczone przez chorobę. Ostropest plamisty ma również pozytywny wpływ na przebieg choroby.

Mniszek lekarski to kolejne zioło używane w przypadku osłabienia funkcji wątroby. Głównym składnikiem tej rośliny odpowiedzialnym za wpływ jaki ma ona na wątrobę są gorzkie związki znajdowane w liściach i korzeniach. Wspomagają one trawienie i wytwarzanie żółci. Wzrost produkcji żółci wspomaga metabolizm tłuszczów w organizmie. To wszystko czyni mniszka skutecznym ziołem w przypadku stwierdzenia osłabienia funkcjonowania wątroby u ptaków.

Aby zapobiec stłuszczeniu wątroby należy pamiętać, że nasz ptak może doskonale funkcjonować na diecie niskotłuszczowej, uzupełnionej wszystkimi niezbędnymi do życia witaminami, minerałami i aminokwasami. Wszystkie ptaki skorzystają na codziennej porcji ruchu, co pozwoli zachować ich wątroby w zdrowiu.

Często wątroba jest narażona na toksyczny wpływ ze strony przyjmowanych aflatoksyn, toksyn roślinnych czy różnych związków chemicznych używanych w gospodarstwie domowym. Możliwe, że doprowadza to do uszkodzeń wątroby. Toksyczny wpływ mogą mieć np. mykotoksyny przyjęte razem z ziarnem. Inną przyczyną uszkodzeń wątroby są infekcje. Niektóre schorzenia wątroby mogą zostać wywołane przez Chlamydia psittai, Pseudomonas, Mycobacterium avium, E-coli i Salmonella. Jeśli podejrzewasz, że twój ptak cierpi na schorzenia wątroby, natychmiast skontaktuj się z weterynarzem.

Iris jest hodowczynią papug, w tym kilkunastu nimf. Mieszka w USA.

Artykuł został przetłumaczony i zamieszczony za zgodą Autorki oraz Winged Wisdom Magazine

Dla Cockatiela czyli Nimfy tłumaczyła Magda Jackowiak

Artykuł pochodzi ze stron Cockatiel czyli Nimfa z 2002 roku.