Etiologia
Chorobę wywołuje Salmonella Gallinarum
Epizootiologia
Choroba występuje najczęściej w stadach kur na
początku okresu nieśności. Najbardziej podatne są ptaki
o brązowym upierzeniu. Rzadziej występuje u indyków.
Może wystąpić u innych ptaków.
Choroba ta odróżnia się od innych salmonelloz głownie
tym, ze chorują przede wszystkim ptaki starsze i
dorosłe, chociaż pisklęta też mogą zachorować.
Do zakażenia dochodzi zarówno drogą pionową (poprzez
jajo) jak i poziomą. Źródłem zakażenia jest kał chorych
ptaków (także bezobjawowych nosicieli), zakażona woda,
pasza, ściółka, kurz w kurnikach. Bakterie mogę być
także przenoszone prze ludzi, środki transportu i sprzęt
w obrębie jednego gospodarstwa, a także pomiędzy różnymi
gospodarstwami.
Ptaki zakażają się drogą pokarmową oraz aerogenną. W
przypadku wdychania bakterii z kurzem (także w klujniku)
dawka patogenów nie jest wysoka.
Czynniki usposabiające
Głównym czynnikiem sprzyjającym wystąpieniu zakażenia
w stadzie są złe warunki higieniczne (nieodpowiednie
warunki w kurniku oraz zabrudzony sprzęt). Dodatkowym
czynnikiem, jak w przypadku wszystkich salmonelloz, jest
stres oraz osłabienie i spadek odporności.
Objawy kliniczne
Okres inkubacji na ogół wynosi 5-7 dni. Choroba trwa
w stadzie ok. 3-4 tygodnie. Śmiertelność zależy od
zjadliwości szczepu, stanu odporności ptaków, warunków
itd., na ogól nie przekracza 10-15 %.
W stadzie obserwuje się zmniejszone pobieranie paszy,
ptaki mają nastroszone pióra, przymknięte oczy; są osowiałe. Kał jest zielonkawozółtawy
wodnisty lub z dużą ilością śluzu. Jeśli ptaki przeżyją
2-3 dni rozwijają się dalsze objawy: pojawia się
zsinienie grzebieni i dzwonków.
W przypadku niosek
obserwuje się zmniejszoną nieśność, jaja bez skorupki i
poplamione krwią. Dość często dochodzi do zapalenia
otrzewnej i wodobrzusza co może objawiać się
przyjmowaniem przez ptaki pozycji "pingwina".
W przypadku zakażenia piskląt w jaju lub młodych
objawy są niespecyficzne i generalnie przypominają
objawy pullorozy. Może także dochodzić do zamierania
embrionów w jaju.
Diagnostyka
Podstawowa diagnostyka opiera się na objawach
klinicznych.
Potwierdzeniem muszą jednak być badania
bakteriologiczne. W przypadku tej choroby ważne jest
rozróżnienie szczepu terenowego od szczepu szepionkowego.
Wymaga to bardziej specjalistycznych badań. Można także
przeprowadzić badania genetyczne - PCR.
Diagnostyką wszystkich zakażeń salmonellami zajmują
się specjalistyczne laboratoria.
Diagnostyka różnicowa
Należy uwzględnić przede wszystkim zakażenie innymi
pałeczkami Salmonelli, kolibakteriozę, pasterellozę oraz
stany zapalne narządu rozrodczego o innych przyczynach.
Leczenie i zapobieganie
Leczenie polega na podawaniu antybiotyków, m. in.
amoksycyliny, enrofloksacyny, norfloksacyny czy
neomycyny. Problemem jest jednak obecność wielu
szczepów, które są oporne na wiele antybiotyków. Dlatego
zawsze leczenie powinno być poprzedzone antybiogramem.
Bardzo trudno jest jednak wyeliminować Salmonelle
całkowicie ze stada. najczęściej po paru tygodniach
choroba powraca.
W niektórych krajach po przeleczeniu stada kierowane
są do uboju.
Można stosować szczepienia.
Bibliografia
|
