Nimfy, obok papużek falistych są jednymi z najbardziej powszechnych ptaków w
Australii. Oba gatunki można spotkać w niewielkiej ilości na prawdziwej pustyni;
trochę częstsze, choć nadal jeszcze rzadkie, są na półpustyni oraz mallee (typ australijskiej pustyni krzaczastej). Największe
populacje żyją na czasowych stepach trawiastych oraz otwartych sawannach. Nimfy
unikają wilgotnych, lesistych obszarów położonych przy wybrzeżach.
Najlepszy dla nich klimat to ciepło i sucho (pamiętajmy o tym mając nimfę w
mieszkaniu).
Pierwsze nimfy zostały opisane przez
naukowców, którzy przybyli do Australii w 1770 roku razem z kapitanem Jamesem
Cookiem. W wyniku tej wyprawy pierwsze nimfy trafiły do Europy do Royal College
of Surgeons Museum. W 1894 r. rząd Australii wydał bezwzględny zakaz wywozu
papug, tak więc wszystkie nimfy w Europie i USA pochodzą z hodowli.
Rzeka Murchison w Australii. Obserwowano tam gnieżdżące
się nimfy. Nimfy prowadzą nomadyczny tryb życia; są bardzo dobrze
przystosowane do lotu, znacznie lepiej niż gatunki papug osiadłych.
Odpowiednia budowa skrzydeł, długi ogon, smukłość ciała, dobrze
rozwinięte mięśnie piersiowe sprawiają, że nimfy mogą podróżować na duże
odległości w poszukiwaniu wody i pożywienia. Pozostają w jednym miejscu
tak długo, jak długo jest pożywienie, przeważnie jest to kilka dni. W
niektórych rejonach, z powodu regularnych cech pogody, wędrówki nimf
będą co roku takie same, co może sprawiać wrażenie migracji. Generalnie
jednak jest to ruch zupełnie przypadkowy. Jest to wspaniale
zademonstrowane przez fakt, że mieszanie się populacji zapobiegło
tworzeniu się lokalnych odmian - cała populacja nimf wygląda bardzo
podobnie, wszelkie kolorowe mutacje są wynikiem hodowli, żadna nie
powstała w naturze.
eukaliptus - najczęściej odwiedzane przez nimfy drzewo
Nimfy zależą głównie od małych
wysuszonych słońcem ziaren, które spadają na ziemię. Na suchych terenach bardzo szybko po
opadach deszczu dochodzi do wzrostu roślinności i owocowania. Nimfy mogą
obejść się bez wody przez długi czas (nie należy tego jednak sprawdzać w
domu!), przy założeniu, że nie muszą daleko latać ani w znacznym stopniu się
wysilać. W takim wypadku musiałyby się chłodzić przez parowanie, co oznaczałoby
utratę wody. Wilgoć, którą muszą mieć dla prawidłowego funkcjonowania
organizmu, w okresie braku wody,
pochodzi z ziarna.
Wnętrze kontynentu australijskiego może
dostarczyć bardzo surowych warunków egzystencji, gdyż deszcze w dużym stopniu
nie są
ani przewidywalne, ani regularne. Niektóre duże obszary kontynentu mogą
przez lata nie mieć żadnych znaczących opadów, nawet jeśli średni odstęp
pomiędzy deszczami może być mierzony w miesiącach. W latach przedłużającej
się suszy olbrzymie ilości nimf i innych ptaków wyspecjalizowanych do
życia na pustyni (np. papużki faliste) musi zginąć z głodu i pragnienia. Od
czasu do czasu jednak deszcz spada i jest odpowiednio duża ilość ziarna.
Kiedy to szczęśliwe wydarzenie nastąpi nimfy mogą pozostać w jednym miejscu
na tyle długo
by rozpocząć lęgi. Oczywiście, z obfitości ziarna korzystają nie tylko
nimfy, przylecą w te miejsca i inne ptaki, zarówno nomadyczne (kakadu,
faliste, zeberki), jak i ptaki osiadłe; przyjdą też gryzonie, torbacze,
mrówki ziarnojady i inne insekty. Z powodu uciekającego czasu, do minimum skrócony
jest czas znajdywania partnerów i wychowywania młodych. Teoretycznie jest więc
możliwe, że przy odpowiednio dużej ilości pożywienia nimfy mogłyby mieć młode
non stop. Jest to jednak niemożliwe, gdyż w takim wypadku inne, osiadłe
gatunki papug wyparłyby z takich terenów nomadyczne nimfy.
Jest wielką zagadką, skąd papugi wiedzą, kiedy rozpocząć lęgi? Deszcz, od którego zależny jest okres lęgowy
nimf, może w jakimś roku nie spaść, lub padać nie tylko w porze deszczowej.
Że będzie padać, a co za tym idzie, że będzie odpowiednia ilość pożywienia,
nimfy muszą wiedzieć
z wyprzedzeniem, ponieważ jajka muszą znieść odpowiednio wcześniej. Trzeba karmić młode
po wykluciu się z jajek, aż do czasu, kiedy będą samodzielne. Ptak musi więc
wiedzieć miesiąc wcześniej, że za miesiąc małe powinny się wykluć, bo
wtedy będzie dużo jedzenia. Wygląda na to, że do zniesienia jajek nie
potrzeba nimfom specjalnie więcej pokarmu. Jak wynika z badań post mortem
jajko (ovum) na przemian tworzy się i resorbuje w organizmie samicy.
Wygląda na bardzo mało prawdopodobne, aby
impulsem do lęgów było nagłe zwiększenie się ilości pożywienia.
Podczas wędrówek ilość pożywienia normalnie zmienia się z dnia na dzień.
Tak samo impulsem nie może być dostępność wody. Łatwo można wyobrazić sobie stałe
i łatwo dostępne źródło wody, np. rzeka.
Wygląda na to, że cykl lęgowy "włączany" jest pojawieniem się deszczowej
pogody. Kiedy gruba, czarna chmura przesuwa się przez słońce i staje się nagle
ciemno, nimfy robią się podekscytowane. Przelatując z gałęzi na gałąź głośno się
nawołują. Podczas lądowania rozkładają skrzydła na boki i rozpościerają ogon. W
takiej rozpostartej pozycji wiszą następnie prawie pionowo w dół. Czasami
podobnie wiszą blisko wejścia do dziupli po tym jak ptak wyjdzie z ciemności na
światło. Nimfy w klatkach czasem podobnie zawieszają się jak włączy się światło.
Jak pada deszcz, a właściwie jak
przestaje padać, nimfy latają dookoła w ekstazie wrzeszcząc "łil".
Rozkładają skrzydła łapiąc ostatnie padające krople i próbują zmoczyć
ostatnie suche powierzchnie ciała. Mokre siedzą na gałęziach i czyszczą się;
partnerzy czyszczą sobie wzajemnie łebki. Samce śpiewają dla swoich
partnerek. Początkowo wołają powoli, potem stopniowo zwiększają tempo.
Samice zaczynają szukać dziupli na gniazdo.
Wygląda na to, że dorosłe ptaki pozostają
w parach większą część roku, więc kiedy pojawia się okazja do lęgów nie muszą
gwałtownie szukać partnera. Samica może znieść jajko w cztery dni po
znalezieniu przez parę odpowiedniej dziupli, ponieważ ovum jest w gotowym
stanie przez większą część roku.
Wiele drzew
w Australii ma połamane konary z powodu zniszczeń sztormowych; środek drzewa jest
wyjedzony przez termity i
dziupli jest wiele. W związku z tym walki o dziuple zdarzają się wyjątkowo.
Preferowane są dziuple położone wyżej, ale praktycznie wszystkie są
zasiedlane. Nimfy nie są też wybredne jeśli chodzi o kształt wejścia czy głębokość
dziupli.
Poza tym nimfy nie bardzo mają czas, by być wybrednymi.
W zasadzie na jednym drzewie gnieździ się jedna
para, jednak w wypadku małej liczby dziupli możliwe jest zasiedlenie
drzewa, które ma więcej niż jedną dziuplę, przez większą liczbę par.
Zdarza się, że w sąsiadujących dziuplach mogą gnieździć się papugi
różnych gatunków np. nimfy i rozelle (zdj.). Niezależnie od tego na
ilu drzewach mają gniazda różne pary będą nadal latać razem, jako jedno
stado na poszukiwanie pożywienia i wody. |
|
Podczas wysiadywania jajek samiec nie karmi samiczki, jak u dużej liczby
ptaków. Samiczka sama musi szukać pożywienia, w tym czasie na jajkach siedzi
samiec. Niezależność samiczki może być zyskiem dla gatunku - ptaki mogą dalej
lecieć szukać pożywienia. Ptaki latają ze stadem, które wie gdzie jest jedzenie,
pojedynczy ptak nie musi sam szukać jedzenia.
Poza okresem lęgów nimfy są bardzo społeczne,
zarówno jeśli chodzi o własny gatunek jak i inne. Latają małymi stadami liczącymi
ok. 20 ptaków. Jednakże w pewnych okolicznościach (kiedy znajdą szczególnie
bogate źródło pożywienia, świeżo zżęte pole, albo dłuższa susza zmusza
je do korzystania z niewielkiej liczby źródeł wody) nimfy formują duże
stada, liczące setki, a nawet tysiące ptaków. Takie olbrzymie stado jest właściwie
stadem stad. Papugi tworzące mniejsze stadka zawsze trzymają się blisko
siebie. Takie duże stado łatwo dzieli się na mniejsze. Kiedy nimfy lecą dużym
stadem często nawołują się "łil, łil", co pozwala stadu nie
rozpraszać się. Kiedy małe stadko siada na drzewie większość ptaków siada
na tej samej gałęzi. Mimo, iż nimfy są towarzyskie, pojedyncze ptaki siadają
tak, aby się nie dotykać. Nawet para nie siedzi razem (jak wiele innych papug).
Kiedy nieostrożny ptak przysunie się za blisko, ptak, który został dotknięty
zwykle pokazuje, że mu to przeszkadza przez podniesienie czubka i szybkim przejściu
kroczka lub dwóch. I wtedy zadowolony i zrelaksowany siada ze złożonym
czubkiem i lekko nastroszonymi piórkami. W ten sposób pokazuje, że jest mu
dobrze.
Ponieważ nimfy nie lubią liściastych gałęzi,
siadają zwykle na martwych drzewach lub martwych gałęziach. W takim przypadku
wszystkie ptaki muszą zmieścić się na, często, niewielkiej przestrzeni.
Powoduje to zwykle drobne walki, które szybko zniechęcają papugi do dalszego
siedzenia. W locie, kiedy zmieniają kierunek, zamierzają lądować wszystkie
ptaki zachowują się jak jedność. Jak siedzą na drzewie to uważają, że są
bezpieczne i wtedy można obserwować je z niewielkiej odległości. Na ziemi
jednak są bardzo ostrożne i wzlecą na najlżejsze poruszenie.
Dla ptaków nomadycznych zyskiem jest wędrowanie
w stadach. Stado zawsze łatwiej znajdzie pożywienie. Kiedy zaś sokół lub inny
drapieżnik pojawi się w okolicy jest znacznie bardziej prawdopodobne, że
zostanie zauważony przez któregoś z członków stada, niż przez samotnego
ptaka. Ponadto, jak drapieżnik już zdecyduje się na atak, to trudno będzie mu
się skoncentrować na jakimś konkretnym ptaki w sytuacji, kiedy takich samych
ptaków jest więcej; wszystkie poruszają się i na dodatek jeszcze tak samo. Tak na prawdę
nimfa, która zostanie złapana, jest albo chora, albo zraniona, albo w
jakikolwiek sposób wyróżnia się ze stada.
|
Do wodopoju przylatują wcześnie rano i ponownie wieczorem;
są wtedy szczególnie ostrożne i płochliwe. Zanim zdecydują się wylądować,
mogą długo krążyć wokół w powietrzu. Zamiast podchodzić do wody zwykle
lądują w wodzie. Po kilku długich łykach całe stado nagle odlatuje. Ptaki
traktują źródła wody jako szczególnie niebezpieczne miejsce, w którym bardzo
łatwo paść ofiarą drapieżnego ptaka. |
Nimfy chodzące po ziemi i szukające pożywienia trzymają się
blisko siebie. Taka grupa jedzących ptaków szybko przywoła inne stada
latających nimf nawołując je. Jedzą bardzo szybko. Każde ziarenko jest
szybko podnoszone, odłuskane
i zjedzone. Nimfy nie używają łapek do podnoszenia ziaren, które
zjadają prosto z ziemi. |
|
Jest interesujące, że w Australii na prawdopodobnie ok. 54
gatunki papug jest szczególnie dużo tych, które pobierają pokarm bezpośrednio z
ziemi (nie mniej niż 38). Uzupełniającym pokarmem nimf są jagody, pączki oraz
nektar kwiatów drzew. Podstawą diety są nasiona roślin zielnych (ang. herbaceceous) i traw, szczególnie trawa
Mitchella.
Całkiem niezależnie od płci nimfy będą
czyścić się wzajemnie, choć częściej jest to obserwowane w skojarzonych
parach. Kiedy nimfa czyści skrzydła, grzbiet i ogon robi to z głową
podniesioną do góry. Ta pozycja ogólnie trzyma inne ptaki na dystans. Kiedy
jednak czyści pierś czy brzuch robi to z głową w dół, jest to postawa uległości.
Powoduje to, że inna nimfa dosiądzie się i będzie chciała pomocy. Proszący
o pomoc ptak trzyma czubek złożony, głowę nisko pochyloną, oczy na wpół
przymknięte, co oznacza brak agresji. Potem delikatnie trąca zamkniętym
dziobem czyszczącego się ptaka, jeśli tamten nie zwróci na niego uwagi będzie
trącał do skutku. Zaczepiony ptak rozglądnie się, chcąc dziobnąć, ale jak
zobaczy nędznie wyglądającego, proszącego ptaka to dziobnięcie przechodzi w
czyszczenie, które z reguły trwa kilkanaście minut. Ptak, który jest czyszczony przez towarzysza powoli przekręca głowę, tak, aby
kierować jego dziób w nowe miejsca. Jeśli przerwie czyszczenie wcześniej to
proszący będzie ponownie szturchaniem dziobem wyrażał swoją prośbę. Jeśli
jednak ptak nie ma ochoty pomóc w czyszczeniu innemu to odpowiedzią na prośbę
tamtego jest odlecenie kawałek dalej. Jeśli jakiś ptak chce być czyszczony,
a akurat żaden inny się nie czyści to pójdzie prosić jakiegoś odpoczywającego
towarzysza, czyli ptaka, który drzemie lub śpi z głową położoną na
plecach.
Samce, które nie mają pary są raczej
niespokojne i każdy ruch innej nimfy przyciągnie ich oko. Tak więc jest
bardzo prawdopodobne, że zauważą każdą czyszczącą się nimfę i polecą
prosić o czyszczenie. Być może jest to sposób na pierwsze poznanie się par.
Jeśli czyszczący się ptak ma już partnera, ten ostrzeże proszącego
podniesieniem czubka. Walki wśród nimf są bardzo rzadkie.
Na podstawie "Encyclopedia of Cockatiels" George A. Smith,
zdjęcia stamtąd.
|