Zaczynamy. Podjąłeś decyzję, aby rozpocząć hodowlę nimf. Zdajesz sobie sprawę,
że rozmnażanie par, które są zbyt młode może stać się przyczyna wielu problemów,
gdyż rodzice nadal korzystają z własnych zasobów wapnia w organizmie, aby
umożliwić ciągły jeszcze wzrost kości oraz prawidłowy przebieg innych procesów
metabolicznych. Rozmnażanie spokrewnionych par jest przyczyną niepotrzebnego
cierpienia i wielorakich deformacji u potomstwa. Z kolei rozmnażanie papug,
które są w kiepskim stanie zdrowia oznacza ryzyko zaparcia jaj, zapalenia
otrzewnej i wypadnięcia kloaki. Chora samica może przenosić bakterie i wirusy,
gdy jajo ciągle jest jeszcze w jej organizmie. Gdy Twoje nimfy zostaną już
zbadane przez weterynarza, który potwierdzi ich doskonałą kondycję, nie powinny
mieć problemu z procesem reprodukcji zdrowych piskląt. Inkubacja to cudowne,
wspaniałe wydarzenie, kiedy puchate kuleczki przeistaczają się w piękne i zdrowe
nimfy. A najlepszym dostępnym inkubatorem jest ciało samiczki.Bodźce
stymulujące rozmnażanie
Nimfa jest w tym względzie ptakiem
oportunistycznym. Jednym z bodźców, który zachęca parę do ulokowania
się w gnieździe jest zwiększona ilość światła dziennego. Skoro
żyjemy w sztucznym środowisku naszych mieszkań, mamy światło dzienne
nawet wtedy, gdy jest zupełnie ciemno na zewnątrz. Ta zwiększona
dawka światła dziennego zapewnia doskonały, prawidłowy bodziec, aby
Twoje nimfy rozmnażały się w styczniu. Kolejnym istotnym bodźcem
jest budka lęgowa. Wyniki badań wskazują, że u ptasich rodziców
następuje wzrost poziomu hormonów, które je stymulują do udania się
do budki. Tak więc, często sama tylko obecność budki lęgowej będzie
stymulować parę do zachowań lęgowych. Obfitość miękkiego świeżego
pokarmu oraz codzienne kąpiele stymulują rozmnażanie wśród
związanych par. W hodowli nimfy nie mają problemów z rozmnażaniem,
jeśli tylko otrzymają odpowiedni bodziec.
Samica
Samiczka składa zwykle od 4 do 6 jaj. Nimfa
składa po kolei jedno jajo co drugi dzień aż cały wylęg znajdzie się
w gnieździe. Większość samic nie rozpoczyna wysiadywania kiedy złoży
pierwsze jajo. Niektóre mogą zacząć już przy drugim jaju, ale
większość czeka aż zniesie wszystkie jaja zanim rozpocznie proces
wysiadywania.
Podczas składania jaj samiczki powinny
podlegać obserwacji. Kluczowym sygnałem alarmującym, że samiczka
będzie znosić jaja, są nienormalne odchody (duże, wodniste,
śmierdzące - przyp. red) – co zwykle szokuje początkujących
hodowców. Oznacza to natomiast, że samica będzie składać jaja za ok.
24 godziny. Złożone jaja powinny zostać prześwietlone pod światłem,
aby mieć pewność, że to tam znajduje się żółtko, czasem może ono
bowiem nie trafić do układu rozrodczego. Może to doprowadzić do
zapalenia otrzewnej co stanowi poważną infekcję i wtedy papuga musi
się natychmiast znaleźć pod opieką weterynarza.
Para wysiaduje jaja przez ok. 18-21 dni. Kiedy
zbliża się już czas wykluwania, moje pary dzielą jaja pomiędzy
siebie, a następnie siedzą na nich razem wyczekując wyklucia się ich
piskląt. W tym czasie samiec będzie karmić samiczkę i bronił gniazda
przed drapieżnikami. Kiedy pisklęta gotowe są już do wyklucia z jaj
para chowa jajo, aby mogło ostygnąć. Jest to niezmiernie istotne,
gdyż wywołuje zmianę w procesie wymiany gazowej w jaju poprzez
wzrost ilości dwutlenku węgla wewnątrz jaja i w ten sposób
sygnalizuje pisklęciu, że nadszedł już czas na przebicie się do
komory powietrznej.
W przypadku niedoświadczonych rodziców, może
dojść do utarczek pomiędzy nimi, kiedy będą rozdzielać między sobą
role w procesie inkubacji jaj. Rzadko dochodzi do brutalnej agresji
pomiędzy dwoma nimfami. Jakkolwiek, jeżeli do tego dojdzie, należy
niezwłocznie odseparować samca, gdyż może on poważnie zranić lub
nawet zabić samicę. Nie wszystkie nimfy nadają się na rodziców, a
niektórym z nich nigdy nie powinno się pozwolić na rozmnażanie.
Wówczas, najlepiej pozwolić im pozostać po prostu naszymi pupilkami
domowymi.
ODPOWIEDNIA DIETA JEST ZAWSZE CZYNNIKIEM BARDZO WAŻNYM
Odpowiednia dieta samiczki jest podstawą
pomyślnego rozmnażania, gdyż wszystko czego embrion potrzebuje do
życia i rozwoju musi znaleźć się w jaju zanim zostanie ono
zniesione. Karmienie zróżnicowanym i odżywczym pokarmem gra kluczową
rolę w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia embrionu w czasie, gdy
rozwija się wewnątrz jaja. Wapń, witamina D3 i fosfor to ważne
składniki diety samiczki w okresie lęgu. Jeżeli zabraknie ich w
pokarmie, wówczas dochodzi do odwapnienia kości samiczki, gdyż jej
organizm stara się utrzymywać normalny poziom wapnia we krwi.
ZAPŁODNIENIE
Do zapłodnienia dochodzi, gdy plemniki,
ukończywszy podróż przez przewód reprodukcyjny samiczki, połączą się
z żółtkiem. Zapłodnienie możliwe jest w tzw. okienku czasowym
trwającym ok. 15 – 20 min. Musi to bowiem nastąpić zanim pierwsza
warstwa albuminy pokryje żółtko. Składniki odżywcze znajdujące się w
jaju stanowią całe utrzymanie embrionu w czasie jego rozwoju.
Niezmiernie istotne jest znaczenie wapnia, co wspominam dość często,
aby nie dopuszczać do drenażu z organizmu samicy niezbędnych dla
niej zapasów. Również dlatego, aby embrion mógł pobierać wapno z
jaja. Jeżeli embrion nie będzie otrzymywał adekwatnych porcji
wapnia, może dojść w konsekwencji do krzywicy, deformacji nóżek a
nawet śmierci pisklęcia. Prawidłowa budowa skorupki jaja zależy od
odpowiedniej ilości wapnia pobieranego z organizmu samiczki.
ZADANIA RODZICIELSKIE
W procesie inkubacji nimfy dzielą się
obowiązkiem wysiadywania jaj. W większości przypadków samiec siedzi
w dzień, podczas gdy samica w nocy. Samce strzegą wejścia do budki
lęgowej, aby w razie potrzeby bronić samicę i jaja przed
drapieżnikami. Dlatego, w tym okresie normalne jest agresywne
zachowanie samca wobec każdego, kto zbliży się do gniazda. Moje
własne samce pokazują mi, jak ja to nazywam „śmiertelnie groźny
dziób”, co oznacza ostrzeżenie, że nie powinnam podchodzić zbyt
blisko. Zaobserwowałam, że nimfa-ojciec jest delikatny i wrażliwy w
stosunku do swojej samiczki i piskląt, jak również jest bardzo
opiekuńczy. Ptasi rodzice obracają jaja wielokrotnie w ciągu dnia.
Jest bo bardzo istotne dla rozwoju naczyń krwionośnych embrionu.
Obracanie jaj zapobiega również długotrwałemu utrzymywaniu się
żółtka w tym samym miejscu, a tym samym zapewnia, że pisklę będzie w
odpowiedniej pozycji do wyklucia.
CIEPŁO
Ciepło sprawia, że embrion zaczyna się
rozwijać. Gdy jest zbyt ciepło lub zbyt chłodno pisklę umiera zanim
się wykluje. Im wyższa temperatura tym szybciej embrion się rozwija.
Najlepszym możliwym scenariuszem dla embrionu jest rozwój w tym
samych ramach czasowych co jego rodzice. Niskie temperatury lub
chłodne jajo prawie zawsze skutkują śmiercią embrionu w ciągu
krytycznych pierwszych 2-tygodni inkubacji. Jednym z problemów
dotyczących niedoświadczonych lub niedojrzałych samiczek jest to, że
schodzą z jaj w tym krytycznym okresie inkubacji, pozwalając, aby
jaja były zimne lub wychłodzone. Jeżeli zdarzy się to w ciągu
pierwszych 2-tygodni, embriony przestaną się rozwijać i nastąpi ich
śmierć wewnątrz jaj. Samica schodzi z jaj, aby jeść i zaspokoić inne
swoje potrzeby. Jaja pozostawione w gnieździe, będąc blisko obok
siebie, pozostaną ciepłe jeszcze przez krótki czas. Dopiero, gdy
opuszczanie jaj trwa przez godziny powinno to budzić niepokój. Po
tych krytycznych 2-tygodniach, zmiany temperatury nie maja już tak
negatywnego wpływu na rozwój embrionu.
WILGOTNOŚĆ
Wilgotność reguluje ilość wilgoci, która
może parować przez pory w jaju. Podczas procesu inkubacji, jajo
traci swój ciężar wskutek utraty wody. Kiedy wilgotność jest zbyt
wysoka pisklę pobiera dodatkowe płyny do organizmu, co prowadzi do
opuchnięcia pisklęcia (zatrzymanie wody w organizmie na skutek zbyt
wysokiej wilgotności podczas inkubacji). W konsekwencji pisklę może
utonąć w nadmiarze płynu, ponieważ nie ma komory powietrznej, aby
móc oddychać. Przy zwiększonej wilgotności można zaobserwować
zmniejszenie worków powietrznych. Jeśli więc komora powietrzna jest
za mała, pisklę zamiast przebijać się do komory, od razu zaczyna
przebijać skorupkę poniżej komory i w ten sposób ratuje się przed
uduszeniem.
Zbyt niska wilgotność powoduje, że
pisklę przylega do wewnętrznej błony jaja i bez pomocy wyklucie
pisklęcia staje się niemożliwe. Możliwe jest jednak wyklucie
odwodnionego pisklęcia. Bardzo ważne jest wówczas podawanie
pisklęciu płynów i umieszczenie go z powrotem w budce lęgowej ze
zwiększoną wilgotnością. Samiczka będzie moczyć piórka na klatce
piersiowej, aby zapewnić jajom potrzebną wilgotność. Dlatego, należy
jej w klatce zapewnić płytki, płaski talerz, aby mogła się kąpać
każdego dnia. Zauważyłam, że na Północnym-Wschodzie domy są
ogrzewane i jest w nich zbyt suche powietrze, aby nimfy mogły się
rozmnażać wewnątrz. Aby złagodzić problem, ja dodaję odrobinę soli
do wyściółki budki. Sól wywołuje wilgoć w budce lęgowej i wówczas
wzrasta poziom wilgotności. Od kiedy zaczęłam stosować tę metodę nie
miałam żadnych kłopotów z prawidłowym wykluwaniem się piskląt.
Kiedy okres inkubacji zastał zakończony,
a pisklę zaczyna się wykluwać należy zwiększyć poziom wilgotności.
Wyższa wilgotność zmniejszy ryzyko przywarcia pisklęcia do
wewnętrznej błony jaja. Skoro inkubacja została zakończona, nie
trzeba się martwić parowaniem wody z jaja, gdyż w tym momencie
pisklę przebiło się do komory powietrznej i oddycha samodzielnie.
Zbyt suche błony jaja są przyczyna problemów z wykluciem się
pisklęcia. Nieprawidłowo usytuowane embriony będą miały kłopoty,
gdyż ich główki znajdą się w nieodpowiedniej pozycji do przebicia
się na zewnątrz jaja. Gdy wilgotność była zbyt wysoka komora
powietrzna będzie bardzo mała i pisklę przebije się poniżej niej. W
tym momencie nastąpi krytyczne zapotrzebowanie na tlen, gdyż nie
doszło do przebicia komory powietrznej i zdezorientowane pisklę
będzie się obracać w ten sposób, że jego główka znajdzie się po
węższej stronie jaja, a tym samym daleko od potrzebnej komory
powietrznej. W konsekwencji pisklę umiera podczas próby wyklucia.
WYKLUCIE
Jednym ze znaków wskazujących na to, że
pisklę gotowe jest do wyklucia, jest przesuwania się komory
powietrza z szerszej części jaja na bok i zdarza się tuż przed
wykluciem. Różnica czasu pomiędzy przesunięciem komory powietrznej a
wykluciem pisklęcia wynosi ok. 48-72 godzin. Przebicie komory
powietrznej pozwala pisklęciu złapać pierwszy oddech powietrza. W
tym momencie, gdy pisklę zaczyna pierwszy raz oddychać tlenem, można
usłyszeć pisklę wewnątrz jaja jak przygotowuje się do wyklucia.
Przed przebiciem do komory powietrznej, pisklę otrzymywało tlen i
wydychało dwutlenek węgla poprzez pory w skorupce jaja. Podczas
przesuwania komory powietrznej można zauważyć powiększającą się
przestrzeń powietrzną w szerszej części jaja. Przebicie na zewnątrz
jaja wygląda jak małe wgniecenie na powierzchni skorupki. Oznacza
to, że wykluwanie właśnie się zaczęło. Może ono potrwać nawet do 72
godzin. Niezmiernie istotny jest adekwatny poziom wilgotności, aby
pisklę nie przywarło do błon jaja, gdy będzie się starało wykluć.
ŚMIERĆ W SKORUPCE
Jest kilka głównych przyczyn śmierci
pisklęcia wewnątrz jaja. Złe odżywianie rodziców również się do tego
przyczynia. Niedobory witaminy E i selenu mogą powodować problemy z
reprodukcją. Zbyt wysoka wilgotność w czasie inkubacji jest
przyczyną problemów z wymianą gazową poprzez pory w skorupce jaja.
Wymiana gazowa odbywa się również poprzez pory zanim pisklę przebije
się do komórki powietrznej. Pod wpływem wysokiej wilgotności pisklę
może próbować wykluć się ze złej strony jaja. Dlatego, odpowiedni
poziom wilgotności jest czynnikiem krytycznym, jeżeli pisklęta mają
się pomyślnie wykluć.
Jak można zauważyć, inkubacja jaj nimf
jest bardzo skomplikowanym procesem. Pomyślne rozmnażanie i wyklucie
piskląt zależy od wielu różnych czynników: zdrowia ptasich rodziców,
odżywczej diety, odpowiedniego poziomu ciepła. Bardzo ważne jest, aby
pamiętać, że samica nie powinna przegrzać jaj. Obracanie jaj jest
istotne dla rozwoju naczyń krwionośnych embrionu i odpowiedniego
usytuowania pisklęcia do wyklucia. Wilgotność to czynnik krytyczny,
dlatego powinien być sprawdzany, kontrolowany regularnie. Należy
mieć na uwadze wiek i doświadczenie nimfy-samiczki, gdyż wiele
problemów ma swoje źródło w zbyt młodym wieku i braku doświadczenia.
Mam nadzieję, że ten artykuł umożliwił lepsze zrozumienie procesu
inkubacji.
|